Health News : భారతదేశ ఆరోగ్య సంక్షోభం – అంటువ్యాధుల నుండి జీవనశైలి వ్యాధుల వైపు మలుపు

• భారత్‌లో అంటువ్యాధులను మించిపోయిన అసంక్రమిత వ్యాధులు

• మరణాలకు ప్రధాన కారణంగా నిలిచిన గుండె సంబంధిత వ్యాధులు

• 1990తో పోలిస్తే గణనీయంగా తగ్గిన మరణాల రేటు, పెరిగిన ఆయుర్దాయం

భారతదేశ ఆరోగ్య రంగంలో ఒక చారిత్రక పరివర్తన జరిగింది. దశాబ్దాలుగా లక్షలాది ప్రాణాలను బలిగొన్న క్షయ, డయేరియా, న్యుమోనియా వంటి సంక్రమిత వ్యాధుల (Communicable Diseases) యుగం ముగిసింది. వాటి స్థానంలో ఇప్పుడు జీవనశైలికి సంబంధించిన దీర్ఘకాలిక, అసంక్రమిత వ్యాధులు (Non-Communicable Diseases – NCDs) దేశ ప్రజారోగ్యానికి ప్రధాన ముప్పుగా పరిణమించాయి. అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశానికి సంకేతంగా నిలిచిన పాత శత్రువులు తెరమరుగై, గుండె జబ్బులు, పక్షవాతం, ఊపిరితిత్తుల దీర్ఘకాలిక సమస్యలు వంటి ‘నిశ్శబ్ద కిల్లర్స్’ నేడు భారతీయుల పాలిట మృత్యుదేవతలుగా మారాయి.

ప్రపంచ ప్రఖ్యాత వైద్య పత్రిక ‘ది లాన్సెట్’ ప్రచురించిన ‘గ్లోబల్ బర్డెన్ ఆఫ్ డిసీజ్ (GBD)’ తాజా విశ్లేషణ ఈ చేదు వాస్తవాన్ని స్పష్టం చేసింది. ఈ నివేదిక కేవలం గణాంకాల నివేదిక మాత్రమే కాదు, భారతదేశం తన ఆరోగ్య వ్యూహాలను, వైద్య రంగ పెట్టుబడులను, ప్రజల జీవనశైలిని సమూలంగా పునఃసమీక్షించుకోవాల్సిన తక్షణ అవసరాన్ని నొక్కి చెబుతున్న గట్టి హెచ్చరిక. ఈ విప్లవాత్మక మార్పు మన ఆరోగ్య వ్యవస్థపై, సమాజంపై, ప్రతి పౌరుడి జీవితంపై పెను ప్రభావాన్ని చూపనుంది.

GBD నివేదిక: ఆరోగ్య ముఖచిత్రంలో పెను మార్పులు

దాదాపు 16,500 మందికి పైగా పరిశోధకుల అంతర్జాతీయ బృందం రూపొందించిన ఈ GBD నివేదిక, గడచిన మూడు దశాబ్దాలలో భారతదేశ ఆరోగ్య ముఖచిత్రంలో వచ్చిన మార్పులను అంకెలతో సహా వివరిస్తోంది:

• 1990 పరిస్థితి: మూడు దశాబ్దాల క్రితం, దేశంలో మరణాలకు అతిపెద్ద కారణం డయేరియా (అతిసార వ్యాధి). పారిశుద్ధ్య లోపం, కలుషిత నీరు వంటి సమస్యల కారణంగా ప్రతి లక్ష జనాభాకు వయసు-ప్రమాణిత మరణాల రేటు (ASMR) $300.53$ గా ఉండేది.
• 2023 వాస్తవికత: కాలక్రమేణా పరిస్థితి మారింది. 2023 నాటికి, ఇస్కీమిక్ హార్ట్ డిసీజ్ (గుండె జబ్బులు) మరణాలకు ప్రధాన కారణంగా అవతరించింది. దీని ASMR లక్షకు $127.82$. అంటే, అంటువ్యాధుల స్థానంలో గుండె సమస్యలు అగ్రస్థానంలో నిలిచాయి.
• టాప్ 3 మారణహేతువులు: గుండె జబ్బుల తర్వాత, క్రానిక్ అబ్‌స్ట్రక్టివ్ పల్మనరీ డిసీజ్ (COPD) (దీర్ఘకాలిక ఊపిరితిత్తుల వ్యాధి) రెండో స్థానంలో ఉంది, దీని ASMR లక్షకు $99.25$. ఇక మూడో స్థానంలో పక్షవాతం (స్ట్రోక్) నిలిచింది, దీని ASMR $92.88$గా నమోదైంది. ఒకప్పుడు అగ్రస్థానంలో ఉన్న శ్వాసకోశ ఇన్ఫెక్షన్లు, డయేరియా, నవజాత శిశువుల రుగ్మతలు ఇప్పుడు జాబితాలో చాలా కిందికి పడిపోయాయి.
• కోవిడ్-19 ప్రభావం: 2021లో మరణాల జాబితాలో అగ్రస్థానంలో ఉన్న కోవిడ్-19, 2023 నాటికి 20వ స్థానానికి పడిపోవడం గమనార్హం.

పెరుగుతున్న ఆయుర్దాయం – కొత్త సవాలు

ఈ నివేదిక కొన్ని సానుకూల అంశాలను కూడా తెలియజేసింది. 1990తో పోలిస్తే 2023 నాటికి భారతదేశంలో మొత్తం మరణాల రేటు (All-cause ASMR) గణనీయంగా తగ్గింది. 1990లో లక్షకు $1,513$గా ఉన్న మరణాల రేటు, 2023 నాటికి $871$కి తగ్గింది. ఇది వైద్య ప్రగతికి, మెరుగైన జీవన ప్రమాణాలకు నిదర్శనం. ఇదే కాలంలో భారతీయుల సగటు ఆయుర్దాయం (Life Expectancy) కూడా సుమారు 13 సంవత్సరాలు పెరిగి, $58.5$ ఏళ్ల నుంచి $71.6$ ఏళ్లకు చేరింది.

అయితే, ఈ విజయం ఒక కొత్త సవాలును ముందుకు తెచ్చింది. ఆయుర్దాయం పెరగడం అంటే, ప్రజలు ఎక్కువ కాలం జీవిస్తున్నారు, దీనివల్ల వయసుతో పాటు వచ్చే దీర్ఘకాలిక వ్యాధుల బారిన పడే ప్రమాదం పెరుగుతోంది. ప్రపంచంలోని అనేక దేశాలు 2010-2019 మధ్య NCD మరణాల రేటును తగ్గించగలిగితే, భారతదేశంలో మాత్రం ఈ కాలంలో NCDల కారణంగా సంభవించే మరణాలు పెరిగాయి. ముఖ్యంగా 80 ఏళ్లలోపు వయసులో దీర్ఘకాలిక వ్యాధులతో మరణించే ప్రమాదం స్త్రీలు, పురుషులు ఇద్దరిలోనూ పెరగడం, అందులోనూ పురుషులతో పోలిస్తే మహిళల్లో ఈ ప్రమాదం మరింత వేగంగా పెరగడం ఆందోళనకరం.

తక్షణ ఆరోగ్య విధాన మార్పులు: పరిష్కారాలు

వ్యాధుల స్వరూపంలో వచ్చిన ఈ మార్పు, భారత ఆరోగ్య విధానంలో సమూలమైన పునరాలయనం (reorientation) జరగాలని స్పష్టం చేస్తోంది. అంటువ్యాధులను ఎదుర్కోవడానికి రూపొందించిన పాత వ్యూహాలు ఇక ఏమాత్రం సరిపోవు. నిపుణులు ఈ క్రింది కీలక అంశాలపై తక్షణమే దృష్టి సారించాలని సూచిస్తున్నారు:

1. ప్రాథమిక ఆరోగ్య సంరక్షణపై దృష్టి: రక్తపోటు, మధుమేహం, క్యాన్సర్లు, ఊపిరితిత్తుల వ్యాధులను ప్రాథమిక దశలోనే గుర్తించేందుకు ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రాలను బలోపేతం చేయాలి. గ్రామస్థాయిలో స్క్రీనింగ్ పరీక్షలను విస్తృతం చేయాలి.
2. నివారణే ప్రధానం (Prevention is Key): కేవలం చికిత్సపైనే కాకుండా, వ్యాధులు రాకుండా నివారించడంపై భారీగా దృష్టి పెట్టాలి. పొగాకు వాడకాన్ని నిరుత్సాహపరచడం, ఆరోగ్యకరమైన ఆహారం, శారీరక శ్రమ యొక్క ప్రాముఖ్యతపై అవగాహన కల్పించడం, వాయు కాలుష్యాన్ని నియంత్రించడం వంటి నివారణ చర్యలను యుద్ధప్రాతిపదికన చేపట్టాలి.
3. దీర్ఘకాలిక సంరక్షణ నమూనాలకు రూపకల్పన: జీవనశైలి వ్యాధులకు జీవితకాలం నిర్వహణ అవసరం కాబట్టి, రోగి క్రమం తప్పకుండా మందులు వాడటం, జీవనశైలి మార్పులు చేసుకోవడం వంటివాటిని పర్యవేక్షించే ‘దీర్ఘకాలిక సంరక్షణ నమూనాల్ని’ (Chronic Care Models) వ్యవస్థలో అభివృద్ధి చేయాలి.
4. సమాన అవకాశాలు (Equity): పట్టణాల్లో అందుబాటులో ఉన్న NCD నివారణ, చికిత్స సౌకర్యాలు గ్రామీణ, పేద వర్గాలకు కూడా సమానంగా చేరేలా చూడాలి.
5. నిఘా వ్యవస్థల బలోపేతం: మరణాల కారణాలను కచ్చితంగా నమోదు చేసే వ్యవస్థను మెరుగుపరచాలి. ఏ ప్రాంతంలో, ఏ వర్గంలో ఏ వ్యాధులు ఎక్కువగా ప్రబలుతున్నాయో తెలుసుకోవడానికి పటిష్టమైన నిఘా (Surveillance) వ్యవస్థను ఏర్పాటు చేయాలి.
6. నిధుల పునఃపంపిణీ: ఇప్పటివరకు అంటువ్యాధుల నియంత్రణకు కేటాయించిన అధిక నిధులను, మారుతున్న అవసరాలకు అనుగుణంగా అసంక్రమిత వ్యాధుల నియంత్రణ, నిర్వహణకు కేటాయించాలి. వైద్య సిబ్బందికి ఈ వ్యాధుల నిర్వహణలో ప్రత్యేక శిక్షణ ఇవ్వాలి.
7. Read also : NandamuriBalakrishna : నందమూరి బాలకృష్ణకు మంత్రి పదవి డిమాండ్: ఆందోళనకు దిగిన అభిమానులు, కార్యకర్తలు