-
రాష్ట్రాల పరిధిలో మద్యంపై పన్ను
-
తయారీపై ఎక్సైజ్ సుంకం, అమ్మకాలపై వ్యాట్ విధింపు
-
రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు కీలక ఆదాయ వనరు
రాష్ట్రాలకు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు మద్యం అమ్మకాలపై వచ్చే ఆదాయం చాలా కీలకమైనది కాబట్టే, దానిని GST పరిధిలోకి తీసుకురావడానికి ఎప్పుడూ ఇష్టపడలేదు.
GST పరిధిలోకి మద్యం ఎందుకు రాదు?
- రాష్ట్రాల ఆదాయ వనరు: రాష్ట్రాలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలకు వచ్చే మొత్తం ఆదాయంలో మద్యంపై విధించే పన్నులు చాలా పెద్ద భాగం. ఇప్పుడు మద్యంపై ఎక్సైజ్ సుంకం (Excise duty), వ్యాట్ (VAT) వంటి పన్నులు విధించే అధికారం పూర్తిగా ఆయా ప్రభుత్వాలకే ఉంది. దీని ద్వారా అపారమైన ఆదాయం వస్తుంది.
- అధికారం కోల్పోయే భయం: ఒకవేళ మద్యాన్ని జీఎస్టీ పరిధిలోకి చేరిస్తే, దానిపై పన్నులు విధించే అధికారం కేంద్రానికి వెళ్తుంది. దీనితో రాష్ట్రాల ఆదాయానికి భారీగా గండి పడుతుంది. అందుకే రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు ఈ ప్రతిపాదనను నిరంతరం వ్యతిరేకిస్తున్నాయి.
- కేంద్రం వైఖరి: ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ చెప్పినట్లుగా, ఈ అంశంపై నిర్ణయం పూర్తిగా రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలదే. రాష్ట్రాల ఏకాభిప్రాయం లేకుండా కేంద్రం ఈ విషయంలో ముందుకు వెళ్లలేదు. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 366 (12A) ప్రకారం మద్యంపై పన్ను విధించే అధికారం రాష్ట్రాలకే ఉంది.
మొత్తంగా, మద్యంపై పన్నులు విధించే అధికారాన్ని కోల్పోవడం వల్ల వచ్చే ఆదాయ నష్టాన్ని భరించడానికి రాష్ట్రాలు సిద్ధంగా లేవు. కాబట్టి ఈ విషయంలో కేంద్రం నిర్ణయం తీసుకోలేదు, రాష్ట్రాల ఆమోదం కోసం ఎదురు చూస్తుంది.
Read also : EVisa : ఈ-వీసాల వైపు భారతీయ ప్రయాణికుల మొగ్గు: 2025లో 82% మంది ఈ-వీసాలకే ప్రాధాన్యత
