India-China : భారత్-చైనా సరిహద్దు వాణిజ్యం పునఃప్రారంభం: ఐదేళ్ల తర్వాత కీలక నిర్ణయం:భారత్, చైనా మధ్య కొనసాగుతున్న సరిహద్దు ఉద్రిక్తతల మధ్య ఒక ముఖ్యమైన సానుకూల పరిణామం చోటుచేసుకుంది. దాదాపు ఐదేళ్ల విరామం తర్వాత హిమాలయ ప్రాంతంలోని మూడు కీలక వాణిజ్య మార్గాలను తిరిగి ప్రారంభించాలని ఇరు దేశాలు నిర్ణయించాయి.
భారత్-చైనా సరిహద్దు వాణిజ్యం పునఃప్రారంభం
భారత్, చైనా మధ్య కొనసాగుతున్న సరిహద్దు ఉద్రిక్తతల మధ్య ఒక ముఖ్యమైన సానుకూల పరిణామం చోటుచేసుకుంది. దాదాపు ఐదేళ్ల విరామం తర్వాత హిమాలయ ప్రాంతంలోని మూడు కీలక వాణిజ్య మార్గాలను తిరిగి ప్రారంభించాలని ఇరు దేశాలు నిర్ణయించాయి. ఈ నిర్ణయం సరిహద్దు ప్రాంతాల ప్రజలకు, టిబెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థకు, ఇరు దేశాల సంబంధాలకు ఎంతో ప్రాధాన్యత సంతరించుకుంది.
ఢిల్లీలో జరిగిన చర్చల సందర్భంగా చైనా విదేశాంగ మంత్రి వాంగ్ యీతో ఈ నిర్ణయం తీసుకున్నారు. దీని ప్రకారం, హిమాచల్ ప్రదేశ్లోని షిప్కిలా పాస్, ఉత్తరాఖండ్లోని లిపులేఖ్ పాస్, సిక్కింలోని నాథూ లా పాస్ల ద్వారా వాణిజ్యం తిరిగి మొదలుకానుంది. ఈ మార్గాలు టిబెట్లోని షిగాట్సే, లాసా, నియింగ్చి వంటి ప్రాంతాలను భారత సరిహద్దు ప్రాంతాలతో కలుపుతాయి.
వాణిజ్య మార్గాల పునఃప్రారంభం వెనుక కారణాలు
2020లో కరోనా వైరస్ వ్యాప్తిని అరికట్టేందుకు ఈ మూడు మార్గాలను మూసివేశారు. ఆ తర్వాత ఇరు దేశాల మధ్య సరిహద్దుల్లో ఘర్షణలు, సైనిక ప్రతిష్టంభన కారణంగా వీటిని తిరిగి తెరవడంలో ఆలస్యం జరిగింది. వ్యాపారులు ఎప్పటినుంచో కోరుతున్నప్పటికీ, పరిస్థితుల కారణంగా ఇన్నాళ్లు మూసే ఉంచారు. తాజాగా తీసుకున్న ఈ నిర్ణయంతో సరిహద్దు ప్రాంతాల్లో వాణిజ్య కార్యకలాపాలు మళ్లీ మొదలుకానున్నాయి.
భారత్దే పైచేయి
మొత్తం ద్వైపాక్షిక వాణిజ్యంలో చైనా ఆధిపత్యం ఉన్నప్పటికీ, ఈ మూడు సరిహద్దు మార్గాల ద్వారా జరిగే వాణిజ్యంలో మాత్రం భారత్దే పైచేయిగా ఉంది. ఇక్కడి నుంచి టిబెట్కు జరిగే ఎగుమతులు, అక్కడి నుంచి జరిగే దిగుమతుల కంటే ఎక్కువగా ఉండటం గమనార్హం. సాధారణంగా మే నుంచి నవంబర్ మధ్య ఈ మార్గాల్లో వాణిజ్య కార్యకలాపాలు జరుగుతాయి.
వాణిజ్య మార్గాల వివరాలు
- నాథూ లా పాస్: ఈ మూడు మార్గాల్లో నాథూ లా పాస్ అత్యంత రద్దీగా ఉండే మార్గం. వాణిజ్యం, రాకపోకలు అత్యధికంగా ఇక్కడి నుంచే జరుగుతాయి.
- షిప్కిలా పాస్: ఈ మార్గం ద్వారా వాణిజ్యం పరిమితంగానే ఉంటోంది.
- లిపులేఖ్ పాస్: ఈ మార్గం ఉత్తరాఖండ్లోని పిథోర్ఘడ్కు అనుసంధానమై ఉంటుంది. అయితే, ఈ మార్గంలో రహదారి సౌకర్యం అంతగా అనుకూలంగా ఉండదు.
ఈ ట్రేడ్ పోస్టులను ఇరువైపులా సరిహద్దు ప్రాంతాల్లోని ప్రజలు ఎక్కువగా వాడుకుంటారు. ఈ మార్గాలు చైనా వైపు షిగాట్సె, లాసా, న్యింగ్చిలను చేరుతాయి.
Read also:TCS : టీసీఎస్లో ఉద్యోగాల తొలగింపు: ఉద్యోగుల నిరసనలు, కంపెనీ వివరణ
